Trước đề xuất của tỉnh Nghệ An về việc tạo cơ chế, chính sách nâng cấp cảng Cửa Lò, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với chủ trương này và gợi ý cho địa phương nên mới nhà đầu tư tư nhân vào thực hiện.

Đây cũng là một trong những nội dung quan trọng trong Thông báo số 53 của Văn phòng Chính phủ về việc truyền đạt kết luận của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sau khi có buổi làm việc trực tiếp với lãnh đạo tỉnh Nghệ An vào ngày 14/3/2021 vừa qua.

Trong những năm gần đây, Nghệ An đã đầu tư, nâng cấp nhiều hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật đường bộ, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác vận tải, thông thương.

Qua đó, diện mão giao thông của Nghệ An cũng từng bước được cải thiện theo hướng đồng bộ, hiện đại, tạo điều kiện cho doanh nghiệp rút ngắn thời gian, chi phí thương mại khi đến địa phương đầu tư, sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, hệ thống hạ tầng phục vụ logistics đã dần hình thành, kết nối nhiều vùng, miền và đẩy mạnh dịch vụ vận tải liên vận Việt - Lào.

Tuy nhiên, đối với những mặt hàng quá cảnh vận tải bằng hệ thống đường biển đang gặp nhiều trở ngại về luồng lạch khi các tàu hàng tải trọng lớn từ nước ngoài về không thể cập cảng Cửa Lò.

Được biết, vào năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 70/2013 xác định Cảng Cửa Lò là Cảng loại I và là Cảng biển đặc biệt quan trọng phục vụ cho việc phát triển kinh tế xã hội của khu vực, cả nước và liên vùng.

Và, cũng theo Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị (ngày 30/7/2013) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020 thì cảng Cửa Lò được quy hoạch thành cảng đầu mối quốc gia loại I, có khả năng đón tàu biển có tải trọng trên 10.000 DWT đầy tải ra, vào.

Do vướng cơ chế, chính sách nên suốt nhiều năm qua, luồng vào cảng xuống - 8,5 đến - 9m để cho các tàu có trọng tải đến  30.000DWT có thể ra, vào thuận lợi, an toàn vẫn chưa được triển khai nạo vét.

Mời tư nhân đầu tư khu bến cảng Cửa Lò

Ông Bùi Kiều Hưng - Tổng Giám đốc Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh cho biết, trước đó nhiều năm, Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam đã có chủ trương triển khai giai đoạn 2 dự án nâng cấp luồng vào cảng xuống - 8,5 đến - 9m để cho các tàu có trọng tải đến  30.000DWT có thể ra, vào thuận lợi nhưng đến nay chưa được thực hiện.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc, mặc dù hạ tầng phía trên bờ đã cơ bản được đồng bộ, nâng cấp, mở rộng nhưng luôn trong tình trạng “ế khách” do tàu hàng lớn không thể cập cảng được. Cảng Nghệ Tĩnh – đơn vị đại diện phần vốn nhà nước tham gia quản lý cảng Cửa Lò và tỉnh Nghệ An đã nhiều lần có văn bản kiến nghị lên cấp có thẩm quyền nhưng vẫn không “thấu”.

Chính vì vậy, tại buổi làm việc với đoàn công tác của trung ương vào ngày 14/3/2021, lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã trực tiếp đề nghị với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về việc cho cơ chế, chính sách kêu gọi nhà đầu tư tư nhân đầu tư khu bến cảng Cửa Lò. Trong đó, vấn đề nạo vét luồng khu bến Nam Cửa Lò và đê chắn sóng phải được triển khai song song với các hạng mục hạ tầng khác.

Nội dung này cũng đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, giao cho tỉnh Nghệ An chủ trì trực tiếp làm việc các Bộ: GTVT, Kế hoạch & Đầu tư, Tài chính…nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách để mời nhà đầu tư tư nhân vào triển khai dự án. Nếu các nội dung vượt quá thẩm quyền thì phải báo cáo Thủ tướng.

Trước đó, vào năm 2015, Tập đoàn Tuấn Lộc cũng đã được mời gọi để đầu tư xây dựng bến cảng số 5, số 6 nhưng đến nay vẫn chưa khai thác hết công suất bến bãi
Trước đó, vào năm 2015, Tập đoàn Tuấn Lộc cũng đã được mời gọi để đầu tư xây dựng bến cảng số 5, số 6 nhưng đến nay vẫn chưa khai thác hết công suất bến bãi

Sau khi có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vào ngày 29/3/2021, ông Nguyễn Đức Trung – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cũng đã giao văn phòng phát hành công văn hỏa tốc gửi các Sở, ngành và đơn vị liên quan phối hợp, tham mưu triển khai nội dung này.

Trước đó vào năm 2015, để từng bước  hoàn thiện cơ sở hạ tầng – kỹ thuật giao thông vận tải, Nghệ An đã thu hút, “trải thảm” để Công ty CP đầu tư xây dựng Tuấn Lộc vào xây dựng bến cảng số 5, số 6 Cảng Cửa Lò tại phường Nghi Thuỷ, thị xã Cửa Lò chia thành 2 giai đoạn với tổng nguồn vốn 1.180 tỷ, quy mô diện tích 23,4ha.

Vậy nhưng, dự án đã đưa vào sử dụng nhưng vẫn không phát huy được tối đa hiệu quả do hệ thống luồng lạch không được nạo vét, tàu hàng lớn không dám cập cảng vì sợ mắc cạn.